یا فارس الحجاز

زین ماتمی که چشم ملایک ز خون، ترست
گویا عزای صادق آل پیمبرست
یا رب چه روی داده، کزین سوگ جانگداز
خلقی پریش خاطر و، دلها پر آذرست
مُلک و مَلک به ناله و افغان و اشک و آه
چون داغدار، حضرت موسی بن جعفرست

حضرت امام جعفر صادق(ع) پیشوای ششم مسلمانان است که منصور دوانیقی آن حضرت را در سن 65 سالگی، در روز 25 شوال سال 148 ه. ق در مدینه منوره به وسیله انگور زهرآلودی به شهادت رساند و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. امام صادق(ع) به شیخ الائمه نیز معروف است زیرا عمر ایشان از تمامی ائمه اطهار(ع) طولانی تر است.
در میان امامان معصوم(ع)، برای هیچ کدام همانند امام صادق(ع) فرصت و شرایط مساعدی پیش نیامد تا بتوانند در سطح وسیع به انقلاب فرهنگی بپردازند و با تشریح فرهنگ غنی و پُرمایه‏ی اسلام، بر گسترش این دین آسمانی بیفزایند. ولی برای امام صادق(ع) این فرصت، در گیر و دار کشمکش‏ها و رودرویى بنی‏امیه و بنی‏عباس و جنگ قدرت به دست آمد. آن بزرگمرد علم و عمل از این فرصت استفاده‏ی کامل کرد و اسلام و فقهِ آن را از دیدگاه ائمه‏ی اهل‏بیت(ع) معرفی نمود و با تربیت شاگردان بسیار و برجسته، حیات تازه‏ای به اسلام و مسلمین بخشید و فرهنگ ناب تشیّع را که از متن اسلام محمدی و علوی نشأت گرفته بود به جهانیان عرصه کرد. امام صادق(ع) به عنوان رییس مذهب جعفری حوزه‏ی علمیه‏ی اسلامی در سطح عمیق و وسیع تشکیل داده و علوم اسلامی را تدریس می‏نمود. در این حوزه، چهار هزار نفر به فراگیری علوم آل محمد(ص) می‏پرداخته و حضرت در این زمان، اسلام اصیل را از زیر حجاب تیره و تار اسلام بنی‏امیه و بنی‏عباس آشکار ساخت.

سیره اخلاقی امام جعفر صادق صلوات الله علیه
اخلاق که یکی از بهترین اصول زندگی فردی و اجتماعی محسوب می شود امروز بیش از هر زمان بشر نیازمند آن است در واقع بسیاری از مشکلات پیش روی انسان ناشی از فقدان اخلاق فردی و اجتماعی افراد جامعه بشری است. اینجاست که خلأ وجود اصول اخلاقی مبتنی بر فطرت بشری به چشم می خورد. بنابراین برای رفع این معضل بزرگ جهان امروز ناگزیر باید به بزرگترین اساتید و معلمان اخلاق در طول تاریخ مراجعه کرد و با الگو گرفتن از رفتار شان و گوش سپردن به گفتارشان بر این مهم فائق آمد و آنان نیستند جز ائمه از خاندان پاک رسالت و نبوت یعنی امامان معصوم شیعه که به اعتراف خاص و عام بهترین الگو در رفتار اسلامی هستند.

معاشرت با مردم
« روزی به قصد تسلیت گوئی به یکی از خویشاوندان نزدیکش از خانه بیرون آمد و عده ای از اصحاب نیز همراه وی بودند. از قضا در وسط راه بند کفش امام پاره شد. آن حضرت کفش به دست گرفت و پا برهنه به راه خود ادامه داد. ابن یعفور یکی از یاران نزدیک امام تا حضرت را در این وضع دید فورا کفش از پای خویش در آورد و بند آن را باز کرد و به امام تقدیم داشت، اما امام نه تنها آن بند را نگرفت بلکه با ناراحتی از او روی برگردانید و فرمود: شایسته ترین فرد برای تحمل مصیبت و ناراحتی خود صاحب مصیبت است. امام همینطور با پای برهنه راه رفت تا به منزل مردی که برای تسلیت به او بیرون آمده بود، رسید.»

مهمان نوازی
«وقتی امام در خانه اش مهمانی می داشت و سفره غذا را می گشود به مهمانان خیلی تعارف می کرد و آنان را به خوردن غذای بیشتر دعوت و ترغیب می فرمود و گاهی پس از آنکه مهمانان سیر می شدند، مجددا خوراکی می آورد و در پاسخ آنان که می گفتند ما دیگر سیر شده ایم. اشتها نداریم می فرمود: نه هنوز چیزی نخوردید. بدانید مهربانترین شما نسبت به ما کسانی هستند که بر سر سفره ما خوب غذا می خورند. آنگاه برای تشویق مهمانان به غذا خوردن و برای اینکه مبادا برخی از آنان از روی خجالت و شرم گرسنه بمانند از قول پیامبر صلی اله علیه و آله احادیثی در ارتباط با خوردن نقل می کرد تا آنا با رغبت و علاقه و طیب خاطر غذا بخورند. امام در ضمن حدیثی فرمود: اینکه پنج درهم به دست گیرم و وارد بازار شما شوم و با آن غذایی تهیه کنم و چند نفر مسلمان را دعوت کرده اطعامشان کنم، نزد من دوست داشتنی تر از آن است که یک برده را آزاد کنم.

انفاق بی منّت
وقتی که فصل میوه می شد و خرماها می رسید دستور می داد که بخشی از دیوار باغ را خراب کنند و شکافی ایجاد نمایند تا مردم بتوانند از آنجا وارد شوند و از میوه باغ بخورند… و نیز دستور می داد برای همسایگان باغ، پیر مردان کودکان و بیماران و زنان که نمی توانستند به باغ بیایند، برای هر نفرشان به اندازه یک مشت پر خرما ببرند.

کمک مالی
مفضل بن قیس گفت: خدمت حضرت صادق علیه السّلام رسیدم و از اوضاع خود شکایت کردم و تقاضاى دعا نمودم. فرمود کنیز! آن کیسه را که ابو جعفر داده بیاور و کیسه را آورد فرمود: در این کیسه چهار صد دینار است صرف در احتیاج خود بنما.
عرض کردم بخدا قسم نظرم این نبود تقاضاى دعا داشتم! فرمود: از دعا فراموش نخواهم کرد ولى به مردم وضع خود را نگو که پیش آنها سبک می شوى‏.
حضرت صادق (ع) می فرمایند: سعى کنید سجده ‏ها و رکوع را طولانى نمائید زیرا وقتى یکى از شما رکوع طولانى دارد شیطان از پشت سر او فریاد میزند واى بر من اینها اطاعت کردند من معصیت و اینها سجده نمودند من مخالفت کردم.

بسم رب المهدی…?

زمان های مناسب بیداری (زمان های بهشتی)
خواب عیلوله:فاصله ی بین اذان صبح تا طلوع خورشید رو بین الطلوعین و خواب در این زمان رو خواب عیلوله میگن.
عیلوله از ماده ی ((عَلَلَ)) و به معنای مرضه،چون خواب در این زمان باعث بیماری میشه.
از امام صادق(ع) نقل شده که
((خواب بامداد شوم و مانع روزی است.چهره را زشت و رنگ آن را زرد می گرداند.پس مبادا که در این زمان بخوابید)).
احادیث و اخبار رسیده از معصومین علیهم السلام حاکی از تقسیم روزی مادی و معنوی هر روز در این زمان هستن و اینکه هرکس این زمان_که زمان نزول فرشته هاس بخوابه از دریافت رزق کامل خود و برکات معنوی این زمان محروم میشه.
حضرت امام سجاد علیهم السلام به ابوحمزه ثمالی فرمودن:
↩((قبل از طلوع آفتاب نخواب که من اینکار را از تو نمی پسندم.زیرا که حق تعالی روزی بندگان را در این زمان قسمت می نماید و هرکه این ساعت را خواب باشد از روزی محروم می گردد)).

برگرفته از کتاب"جوانه تا جوانی”
به کوشش
گروه علمی پژوهشی ابن الحیدرعلیه السلام

ظرافت های اخلاقی
یکی از بزرگان میگفت:
ما یک گاریچی در محلمان بود، که نفت می برد و به او عمو نفتی می گفتند. یک روز مرا دید و گفت: سلام. ببخشید خانه تان را گازکشی کرده اید!؟
گفتم: بله! گفت: فهمیدم. چون سلام هایت تغییر کرده است! من تعجب کردم، گفتم: یعنی چه!؟ گفت: قبل از اینکه خانه ات گازکشی شود، خوب مرا تحویل می گرفتی، حالم را می پرسیدی.
همه اهل محل همینطور بودند. هرکس خانه اش گازکشی میشود، دیگر سلام علیک او تغییر میکند…
از آن لحظه فهمیدم سی سال سلامم بوی نفت میداد، عوض اینکه بوی انسانیت و اخلاقیات بدهد.
سی سال او را با اخلاق خوب تحویل گرفتم. خیال میکردم اخلاقم خوب است. ولی حالا که خانه را گازکشی کردم ناخودآگاه فکر کردم نیازی نیست به او سلام کنم !

امام زین‌العابدین(ع):
بیچاره فرزند آدم …
هر روز سه مصیبت به او مى رسد
و حتى از یکی از آنها پند نمى گیرد
که اگر پند میگرفت، سختی هاو کار دنیا
بر او آسان مى شد.
مصیبت اول:
هر روز از عمر او کم میشود
در صورتى که اگر از مال او چیزى کم گردد
اندوهگین مى شود؛ درحالیکه مال جایگزین
دارد، اما عمر از دست رفته جبران نمى شود.
مصیبت دوم:
روزیش را به طور کامل دریافت میکند،
که اگر از راه حلال باشد باید حساب پس دهد
و اگرحرام باشد کیفر میبیند.
مصیبت سوم:
از اینها بزرگتر است
پرسیدند: “آن چیست؟”
فرمود: «هیچ روزى را به شب نمى رساند
مگر این که یک منزل به آخرت نزدیک شده است، اما نمى داند به سوى بهشت یا به سوى آتش؟
منبع‌الاختصاص؛ص342

شب جمعه است مقدر بنما یاالله
اربعین پاى پیاده حرم ثارالله
سحرى راه بیفتیم ز ایوان نجف
رو به سوى حرم و صحن اباعبدالله…
شب‌ جمعه
مادری دست به پهلو به حرم می آید…
شبتان حسینی